Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 2011

Γαιδουράγκαθο η γομαράγκαθο

Γαιδουράγκαθο




Άλλα ονόματα: κουφάγκαθο, αγκάβατος, γομαράγκαθο όπως το λέει ένας φίλος. Γνωστό απο την αρχαιότητα. Πιθανόν να πρόκειται για τη λευκάκανθα του Θεόφραστου και το σίλυβο του Διοσκουρίδη. Κατα μια εκδοχή ονομάστηκε μαριανό, γιατί οι άσπρες κηλίδες των φύλλων προέκυψαν από τις σταγόνες γάλακτος της παρθένου Μαρίας που έπεσαν σ’ αυτά. Οι τρυφεροί ανθοφόροι βλαστοί και τα φύλλα τρώγονται μαγειρεμένοι ή ωμοί και θεωρούνται διουρητικοί, χολαγωγοί και τονωτικοί. Εξ άλλου τα σπέρματα θεωρούνται αντιικτερικά, αντιχολολιθικά, αντιβηχικά και αντιηπατικά.
   
Επιστημονική ονομασία: Σίλυβο το μαριανό- Silybum marianum/Cardus marianus
Οικογένεια:
Σύνθετα (Compositae).
Άλλα ονόματα:
Γαϊδουράγκαθο, κουφάγκαθο, κάρδος, σίλυβο.
Συγγενή είδη:
Cnicus benedictus-αγιάγκαθο





ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Διετές ακανθώδες φυτό που φθάνει σε ύψος το 1,5 μέτρο. Τα φύλλα του είναι πράσινα με χαρακτηριστικά άσπρα σημάδια σαν φλέβες και τα λουλούδια του έχουν χρώμα βυσσινί.

ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Είναι φυτό ιθαγενές της Μεσογείου και φυτρώνει σε όλη την νότια Ευρώπη. Είναι αυτοφυές, ευδοκιμεί σε χερσότοπους αλλά και σε καλλιεργημένες εκτάσεις. Προτιμά τα ηλιόλουστα μέρη και τα καλά στραγκιζόμενα εδάφη. Πολλαπλασιάζετε εύκολα από μόνο του με τους σπόρους του και αντέχει μέχρι και τους -15 βαθμούς κελσίου.


ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΑ ΜΕΡΗ
Στη βοτανοθεραπευτική χρησιμοποιούνται κυρίως οι σπόροι από τα άνθη του, που μαζεύονται προς το τέλος του καλοκαιριού όταν ξεραθούν πλήρως. Και τα άλλα μέρη του φυτού χρησιμοποιούνται φαρμακευτικά αλλά έχουν χαμηλότερες περιεκτικότητες σε δραστικές ουσίες.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
Σιλυμαρίνη, τυραμίνη, ισταμίμη, κινικίνη, φλαβονικά γλυκοσίδια, άλατα νιτρικού οξέος, νιτρικό κάλιο και αιθέριο έλαιο.


ΙΣΤΟΡΙΑ & ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Σύμφωνα με την παράδοση τα λευκά σημάδια σαν φλέβες στα πράσινα φύλλα του, προκλήθηκαν όταν έπεσαν πάνω στο φυτό σταγόνες από το γάλα της Παρθένου Μαρίας και για αυτό πήρε το αγγλικό του όνομα milk thistle (γαλατοαγκάθι) ή Mary thistle (αγκάθι της Μαρίας).
Ο Διοσκουρίδης συνιστά το μέγα κενταύριον, ή σίλυβον για την επούλωση των πληγών.Τα κεφάλια από τα άνθη του τρώγονταν βραστά την άνοιξη πριν ανθίσουν όπως οι αγκινάρες και βοηθούσαν στη τόνωση του οργανισμού, το καθάρισμα του αίματος, την αποτοξίνωση του οργανισμού, αλλά και στην αύξηση της παραγωγής γάλακτος των γυναικών. Ακόμα χρησιμοποιούταν και για όλες τις ασθένειες της μελαγχολίας.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ & ΧΡΗΣΕΙΣ
Στη σύγχρονη βοτανοθεραπευτική, το γαϊδουράγκαθο είναι το κύριο γιατρικό που χρησιμοποιείται στη προστασία του συκωτιού από λοιμώξεις, κατανάλωση αλκοόλ ή χημειοθεραπείες. Μπορεί να βοηθήσει στο να περιοριστούν οι βλάβες στο συκώτι αλλά και στην ανανέωση των κυττάρων του. Χρησιμοποιείται ακόμα στη θεραπεία της ηπατίτιδας, του ίκτερου και της κύρωσης του ύπατος.
Χορηγείται σε όλα τα προβλήματα της χοληδόχου κύστης καθώς αυξάνει την έκκριση και την ροή της χολής από το ήπαρ και της χοληδόχου κύστης.
Είναι αντίδοτο σε δηλητηριάσεις από μύκητες του γένους Amanita καθώς και από άλλες τοξίνες του περιβάλλοντος.
Χρησιμοποιείτε ακόμα σαν δυναμωτικό του εγκεφάλου και της μνήμης, σαν καταπραϋντικό στη καταρροή και στη πλευρίτιδα, αλλά και στη ψωρίαση.
Πρόσφατα ανακαλύφθηκε η αντικαρκινική, η νευροπροστατευτική αλλά και η καρδιοπροστατευτική του δράση λόγο της μείωση της χοληστερόλης που προκαλεί.
Επιστημονικές αποδείξεις της σημαντικής αντικαρκινικής ιδιότητας του γαϊδουράγκαθου μπορείτε να βρείτε εδώ:
ΦΑΓΩΣΙΜΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣH ρίζα και τα φρέσκα νέα φύλλα του τρώγονται ωμά ή μαγειρεμένα αλλά πρέπει πρώτα να αφαιρεθούν οι αιχμηρές άκρες τους, το οποίο είναι αρκετά χρονοβόρο. Τα φύλλα είναι αρκετά παχιά και έχουν ήπια γεύση όταν είναι νέα, αλλά γίνονται πιο πικρά το καλοκαίρι με τη ζέστη. Μαγειρεμένα έχουν γεύση σπανακιού.
Τα κεφάλια του μπορούν να φαγωθούν όπως οι αγκινάρες πριν ανθίσουν, αλλά είναι πολύ πιο μικρά. Οι ξεφλουδισμένοι μίσχοι του τρώγονται ωμοί ή μαγειρεμένοι, είναι εύγευστοι και θρεπτικοί και μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως το σπαράγγι ή το ρεβέντι ή να προστεθούν σε σαλάτες. Τρώγονται καλύτερα την άνοιξη όταν είναι νέοι πριν σκληρύνουν. Οι ψημένοι σπόροι του είναι υποκατάστατο του καφέ.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ
Σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό 1 κουταλάκι ξηρούς σπόρους 3 φορές την ημέρα.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Το γαϊδουράγκαθο, δεν παρουσιάζει τοξικότητα. Σε υψηλές και μακροχρόνιες δόσεις ίσως χρειαστεί συμπληρωματικά κάποιο σκεύασμα πλούσιο σε φυτικές ίνες, γιατί λόγω της χολαιρετικής δράσης του φυτού, μπορεί να ερεθιστεί ο εντερικός βλεννογόνος και να προκληθεί μικρή μάζα κοπράνων.
Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού και ειδικά όταν παίρνετε ταυτόχρονα άλλα φάρμακα ή βότανα.

Το ακούσαμε και αυτο: Γαιδουράγκαθο= το φυτό του μέλλοντος...



Ευλογημένο φυτό του αύριο είναι για τους επιστήμονες το... γαϊδουράγκαθο.
Η αγριοαγκινάρα, όπως είναι η επιστημονική του ονομασία, ανήκει στην κατηγορία των ενεργειακών φυτών και μπορεί να δώσει μεγάλες αποδόσεις σε ενέργεια, πολύ υψηλές τιμές στους αγρότες και το κυριότερο χωρίς σταγόνα νερό και ίχνος λιπάσματος. Το ζιζάνιο αυτό, που οι βιολόγοι το τρέμουν ως τρομερό εισβολέα, μπορεί να καλλιεργηθεί και να δώσει πολλά λεφτά στον Ελληνα γεωργό, χωρίς να ζητήσει σχεδόν τίποτα. Να γίνει καύσιμο και να μετατραπεί σε
ενέργεια φτηνή που θα έχει παραχθεί στην ελληνική γη», λέει στο «Εθνος», ο καθηγητής Γεωργίας και διευθυντής του ομώνυμου εργαστηρίου, του τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Νίκος Δαναλάτος. Ο κ. Δαναλάτος ασχολείται εδώ και χρόνια με τα ενεργειακά φυτά και προτείνει στους αγρότες να στραφούν σε νέες καλλιέργειες. Με την αγριοαγκινάρα τα κατάφερε, καθώς εδώ και λίγες ημέρες ζεσταίνει το γραφείο του ρίχνοντας μικρά ξυλάκια από αυτήν στη σόμπα του και έτσι η Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας είναι το πρώτο δημόσιο κτίριο στη χώρα που θερμαίνεται με στερεό καύσιμο παραγωγής γαϊδουράγκαθου. Η μελέτη χρόνων έδειξε ότι πρόκειται για μια πολύ συμφέρουσα καλλιέργεια, αφού το κόστος είναι μόλις 2,5 ευρώ/στρέμμα για τον πρώτο χρόνο και μηδενικό για όλα τα υπόλοιπα, -ζει 8-12 χρόνια-, όταν για τα άλλα ενεργειακά φυτά είναι πολύ υψηλότερο, για τον σόργο, για παράδειγμα, φτάνει στα 60-70 ευρώ/στρέμμα και για την ελαιοκράμβη στα 40-45 ευρώ/στρέμμα. Οι παραγωγοί χρειάζεται μόνο να αγοράσουν τον σπόρο της αγριοαγκινάρας που κοστίζει 12 ευρώ/κιλό και κάθε κιλό φτάνει για 4-5 στρέμματα. Φυτεύεται τον Οκτώβριο και μεγαλώνει με τις βροχές του χειμώνα. Δεν χρειάζεται καθόλου νερό, καθόλου λίπασμα και φυσικά ως ζιζάνιο δεν επιτρέπει την ανάπτυξη άλλων ζιζανίων και έτσι δεν χρειάζεται ζιζανιοκτόνα. Τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο μαζεύεται από το χωράφι με τις μηχανές σε μπάλες και μεταφέρεται σε μονάδες επεξεργασίας. Στο εργοστάσιο σπάει με σπαστήρες και γίνεται πούδρα, που μετά συμπιέζεται και παράγονται οι πελλέτες - μικρά κυλινδρικά τεμάχια κάπως λεπτότερα από τα φίλτρα του τσιγάρου. Δύο είναι τα πιο σημαντικά σημεία της καλλιέργειας γαϊδουράγκαθου: το πρώτο ότι καλλιεργείται σε όλα τα εδάφη, ακόμη και τα πιο ξερά και τα πιο δύσβατα, αφού θεωρείται σκληροτράχηλο φυτό και το δεύτερο ότι μέχρι στιγμής υπάρχει ένα εργοστάσιο παραγωγής πελλετών στο Συκούριο Λάρισας, ενώ ένα ακόμη ανοίγει μετά τις γιορτές στον κόμβο του Βελεστίνου. Η απόδοση σε κάθε στρέμμα είναι 1,5 τόνος, ενώ αν τα φυτά ποτιστούν, μπορούν να δώσουν και 2 τόνους στο στρέμμα. Οι παραγωγοί μπορούν να υπογράψουν συμβόλαια και να διεκδικήσουν 60-70 ευρώ/στρέμμα έως και 150 ευρώ/στρέμμα, ανάλογα με την εταιρεία, ενώ επιπλέον παίρνουν και την επιδότηση των 4,5 ευρώ/στρέμμα. Κι όλα αυτά καθαρά με μηδενικά έξοδα. Ιταλοί έμποροι έχουν μπει δυναμικά τον τελευταίο καιρό στην ελληνική αγορά και ζητούν να καλύψουν μέρος των αναγκών τους σε πελλέτες ενεργειακών φυτών που φτάνουν τα 2 εκατομμύρια τόνους τον χρόνο. «Αναφορικά με τη θερμαντική ικανότητα δύο κιλά ξηρής αγριοαγκινάρας ισοδυναμούν με ένα λίτρο πετρελαίου και σχετικά με την τιμή η αγριοαγκινάρα κοστίζει το μισό της τιμής του πετρελαίου στο λίτρο», μας λέει ο κ. Δαναλάτος και προσθέτει ότι σήμερα στη χώρα μας καλλιεργούνται περίπου 3.000 στρέμματα, κυρίως στον Θεσσαλικό κάμπο. Επιπλέον ο ίδιος και η ερευνητική του ομάδα έχουν υπολογίσει ότι η αντικατάσταση 2 εκ. στρεμμάτων σιταριού (που ισοδυναμούν με το 5% της ελληνικής γεωργικής γης) με αγριοαγκινάρα, γεγονός που θεωρείται άμεσα εφικτό, θα απέδιδε παραγωγή περίπου 1,5 εκ. κυβικά ισοδύναμου πετρελαίου θέρμανσης. «Η παραγωγή αυτή είναι περίπου 9πλάσια της σημερινής υποχρέωσης της Ελλάδας σε βιοκαύσιμα - τα οποία και εισάγονται προς το παρόν εξ ολοκλήρου - με τεράστιο οικονομικό όφελος για τον καταναλωτή, που σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις μας μπορεί να ξεπεράσει το 1/3 της αξίας πετρελαίου», επισημαίνει ο κ. Δαναλάτος και προσθέτει: «Θα πρέπει, επίσης, να αναφέρουμε και τις δεκάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας στη συλλογή, τη μεταφορά, τη μεταποίηση και τη διακίνηση του προϊόντος».
Τα άνθη του έχουν έντονα χρώματα, συνήθως κίτρινα, μοβ ή κόκκινα, τα φύλλα του όμως είναι αγκαθωτά, γι αυτό και σε πολλές περιοχές ονομάζεται και «Αγκαθιάρης». Το γαϊδουράγκαθο ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων και σε μεγάλες εκτάσεις απαντάται στη Μάνη, λόγω της εγκατάλειψης των εδαφών. Είναι φυτό τονωτικό, διουρητικό, εφιδρωτικό, αντιπυρετικό, αποχρεμπτικό και ταινιοκτόνο. Ως αφέψημα συνιστάται κατά της ηπατίτιδας, του ίκτερου, για την πέτρα στη χολή και τους τακτικούς πυρετούς.


Παρμένο απ το ιστολόγιο: filiatranews.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου