Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2011

Ο τζίτζικας, ο Αίσωπος και η αλήθεια



Ίσως να μην υπάρχει πλευρά της ελληνικής φύσης που ο ελληνικός λαός να μην την ενέταξε στις παραδόσεις του από την αρχαιότητα μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, όταν η συνέχεια της παράδοσης ήταν ακόμα πολύ δυνατή στην περιφέρεια. Στην αρχαιότητα οι παραδόσεις του ελληνικού λαού συγκρότησαν αυτό που ονομάζουμε ελληνική μυθολογία και η οποία διαδόθηκε προφορικά για εκατοντάδες χρόνια μέχρις ότου καταγράφτηκε από πολλούς συγγραφείς μετά τον 6ο-7ο αιώνα π.Χ.

Έτσι και το τζιτζίκι έχει την θέση του στην ελληνική μυθολογία, μάλλον λόγω της καλοκαιρινής φλυαρίας του. Ο Τιθωνός ήταν ένας υπέροχος που τον αγάπησε η Ηώς, θεά και προσωποποίηση της αυγής. Η Ηώς τον απήγαγε και τον πήγε στα ανάκτορα της που ήταν στην άκρη του Ωκεανού, δηλαδή στην άκρη του κόσμου. Ζήτησε από τον Δία να κάνει αθάνατο τον Τιθωνό αλλά ξέχασε να του ζητήσει να τον διατηρήσει και πάντοτε νέο. Έτσι ο Τιθωνός δεν πέθαινε αλλά γερνούσε συνεχώς και ζάρωνε, ενώ η Ηώς παρέμενε νέα και αθάνατη. Οι θεοί λυπήθηκαν τον Τιθωνό και τον μεταμόρφωσαν στο ζαρωμένο τζιτζίκι.

Στην μυθολογία ήρθε να προστεθεί στην κλασική εποχή ο Αίσωπος, που έγραψε ένα διδακτικό παραμύθι το οποίο όμως αδικεί κατάφωρα τον τζίτζικα. Η ιστορία του Αισώπου «Τέττιξ και μύρμηκες» διηγείται ότι ζούσαν σ' ένα δέντρο τζίτζικες και μυρμήγκια. Οι τζίτζικες τραγουδούσαν όλο το καλοκαίρι και τα μυρμήγκια μάζευαν με περισσή εργατικότητα σπόρους και τροφή. Όταν ήρθε ο χειμώνας τα μυρμήγκια απολάμβαναν να ακούνε την βροχή τρώγοντας τα τρόφιμα που είχαν μαζέψει. Οι τζίτζικες δεν είχαν να φάνε και τα μυρμήγκια όταν τους ζήτησαν βοήθεια τους απάντησαν ψυχρά ότι όλο το καλοκαίρι τραγουδούσαν, ε τώρα τον χειμώνα ήρθε ο καιρός να... χορέψουν. Συμπέρασμα; Αυτό που λέει και η νεότερη παράδοση: «ο καλός ο νοικοκύρης πριν πεινάσει μαγειρεύει».

Η ιστορία του Αισώπου αδικεί τον τζίτζικα. Στην πραγματικότητα σ' όλη του την ζωή βρίσκεται μέσα στο έδαφος, με την μορφή προνύμφης (ας πούμε σκουληκιού) και τρέφεται από τις ρίζες. Ύστερα από πολλά χρόνια και ανάλογα με την τροφή που παίρνουν, οι προνύμφες ξεπετιούνται από το έδαφος την άνοιξη, αναρριχώνται στα δέντρα και μεταμορφώνονται σε τέλεια έντομα. Η φωτογραφία επάνω από τον Υμηττό δείχνει τι έμεινε από ένα τζιτζίκι, όταν μεταμορφώθηκε σε έντομο και μετά βγήκε από το περίβλημά του για να μεγαλώσει και να βγάλει φτερά.

Μοναδικός σκοπός των τζιτζικιών στην υπέργεια ζωή τους είναι να ζευγαρώσουν, δηλαδή το σεξ. Τα αρσενικά τραγουδούν όλη την μέρα για να προσελκύσουν τα θηλυκά, βγάζοντας τον γνωστό ήχο που μας συνοδεύει όλο το καλοκαίρι στην Ελλάδα. Και βέβαια δεν τραγουδούν μόνο, όπως θέλει ο Αίσωπος, αλλά τρέφονται από τους χυμούς των βλαστών των δέντρων. Τρυπάνε με το ρύγχος τους τον τρυφερό βλαστό και ρουφάνε τον χυμό. Σταγόνες χυμού τρέχουν κάτω από τα κλαδιά που είναι ο τζίτζικας και άλλα έντομα πάνε εκεί που έπεσαν οι σταγόνες για να τραφούν.

Όταν ζευγαρώσει το θηλυκό (που δεν έχει ηχητικά όργανα) γεννά τα αυγά του σε σχισμές των δέντρων. Ύστερα από μερικές εβδομάδες, οι προνύμφες βγαίνουν και πέφτουν στο έδαφος. Με τα μπροστινά, δυνατά και πλατιά πόδια τους σκάβουν το έδαφος και μπαίνουν μέσα για να τραφούν. Θα παραμείνουν εκεί για πολλά χρόνια. Στην Ελλάδα συνήθως παραμένουν για 3-4 χρόνια, ανάλογα με την διαθέσιμη τροφή. Σε άλλες χώρες μένουν μέχρι και 17 χρόνια, μέχρι να αισθανθούν δυνατές και έτοιμες να βγουν στην επιφάνεια, να ζευγαρώσουν, να γεννήσουν και αμέσως μετά να πεθάνουν. Σε πολλά είδη (έντομα, ψάρια, κ.α.) το σεξ αποτελεί τον προθάλαμο του θανάτου.

Στον πλανήτη μας υπάρχουν περίπου 1.500 είδη τζιτζικιών. Στην Ελλάδα το πιο γνωστό είδος είναι ο Τέττιξ ο κοινός (Cicada cicada). To αρχαίο «τέττιξ» και το νεότερο «τζίτζικας-τζιτζίκι» είναι ονοματοποιημένες λέξεις από τον ήχο που βγάζουν τα αρσενικά τζιτζίκια.

Καλός ο Αίσωπος αλλά η διδακτική ιστορία του βασίστηκε σε λάθος δεδομένα. Τα τζιτζίκια ζουν μονήρη, χωρίς βασιλιάδες βίο και στο τέλος τραγουδάνε, ερωτεύονται και κάνουν σεξ και απογόνους. Τα μυρμήγκια κάνουν ομαδική ζωή, έχουν λίγες βασίλισσες και μερικούς αρσενικούς επιβήτορες και σχεδόν όλα παραμένουν ανέραστα.




Αναρτήθηκε από nik

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου